przewodnik dla tych, co szukają DARU i trochę się boją, że po drodze dostaną nie tylko papier, ale i etykietę, której nie da się zmyć nawet magią
Niektórzy mówią: „ADHD to wymówka”. Bazyl mówi: to nie wymówka, to mapa. Żeby ją dostać, musisz najpierw przejść przez las pytań, labirynt formalności i czasem przez spotkanie ze smokiem zwątpienia.
„Diagonza ADHD” po wiedźmińsku:
Wyobraź sobie, że idziesz po szlaku, na końcu którego czeka List z Pieczęcią – dokument, który ma Cię uprawomocnić do wielu rzeczy (nie tylko do przetrwania wśród potworów systemu edukacji, ale czasem do leczenia, wsparcia, a czasem (uwaga!) do rzucania czarów 😉
Jak wygląda ten szlak w PL? Przewodnik Bazyla, wersja „bezlitośnie konkretna, ale z dystansem”:
1. Pierwsza brama: skierowanie
Bez skierowania się nie obejdzie, jeśli idziesz przez NFZ. Skierowanie wystawia lekarz rodzinny lub psychiatra, czasem psycholog (ale on skieruje do psychiatry).
2. Przedsionek chaosu – Poradnia Zdrowia Psychicznego
Tu dostajesz pierwsze spojrzenie typu „a co Pani tu robi?” (nie daj się zniechęcić). Tu czeka na Ciebie:
-
Rozmowa z psychiatrą, który pyta o objawy (kiedy, gdzie, jak bardzo, jak często…)
-
Testy przesiewowe – kwestionariusze dla Ciebie (i/lub rodzica, partnera, nauczyciela jeśli to dziecko) np. DIVA-5.
-
Rozpoznanie innych stworów – czyli wykluczenie depresji, zaburzeń lękowych, spektrum autyzmu, uzależnień… Bo czasem ADHD to tylko kamuflaż dla czegoś innego.
3. Komnata psychologiczna
Zwykle psychiatra prosi o opinię psychologiczną. Wtedy:
-
Psycholog robi pogłębiony wywiad, testy uwagi, pamięci, funkcji wykonawczych (np. Test Stroopa, TOVA, Bender, WISC, MOXO, inne…)
-
Często dostajesz arkusze do wypełnienia w domu dla rodziców/partnerów, bo ADHD to choroba z rodzinnym rodowodem, a objawy muszą być od dziecka.
4. Krąg nauczycieli
Jeśli chodzi o dziecko – szkoła ma głos.
-
Formularze, opinie nauczycieli, ocena funkcjonowania w klasie, czasem wychowawca pisze „charakterystykę ucznia”.
5. Ostateczna narada: konsylium lub lekarz decyduje
-
Psychiatra (czasem po konsultacji z psychologiem) stawia diagnozę lub mówi: „jeszcze trzeba wykluczyć X, Y, Z”.
-
Jeśli to ADHD, wpisuje to w dokumentację medyczną i… wystawia ZAŚWIADCZENIE. To jest Twój DAR.
A jeśli potrzebujesz wsparcia w szkole – czasem potrzebujesz jeszcze orzeczenia z poradni psychologiczno-pedagogicznej (PPP) .
Co w pakiecie z DAREM
– rozpoznanie (ICD-10: F90.0, jakby kto pytał),
– zaświadczenie,
– często zalecenia (dla szkoły, pracy, terapii, życia).
Pamiętaj!
Diagnoza to nie etykieta. To mapa. A mapa nie jest po to, by cię zamknąć, tylko żebyś mógł ruszyć – w końcu – swoją drogą.
6. Co jeszcze?
-
Możesz dostać farmakoterapię (np. metylfenidat, atomoksetyna).
Po co? To temat na następne spotkanie z Bazylem 😉